Geld lenen: mogelijkheden en risico’s
47% van de Nederlandse huishoudens heeft een of meerdere leningen of schulden, waarbij hypotheken niet eens zijn meegerekend. Geld lenen lijkt heel normaal, in Nederland worden de meeste leningen afgesloten voor het kopen van een auto of motor (31%), gevolgd door het voldoen van de vaste lasten zoals huur/hypotheek en energiekosten (18%) en het kopen van een eigen woning (17%). De meest voorkomende leningsvormen in Nederland zijn rood staan op de bankrekening (20%) en een lening van een bank of financieringsmaatschappij (18%). (Bron: Geldzaken in de praktijk, NIBUD 2015).
Er zijn twee hoofdtypes leningen: het consumptief krediet en het hypothecair krediet.
Het consumptief krediet wordt ook wel goederen of consumenten krediet genoemd. Deze leningen worden afgesloten voor het kopen van dingen die beperkt houdbaar zijn, zoals auto’s, reizen en witgoed. Het hypothecair krediet wordt gebruikt om duurzame goederen aan te schaffen, zoals een huis. Het verschil met het consumptief krediet is dat hier een lening met hypothecaire zekerheid, oftewel onderpand, betreft.
Bij het aangaan van een financiële langetermijnverplichting zoals een lening is het belangrijk om de kosten, risico’s, voorwaarden en looptijd van de diverse opties te vergelijken en tegen elkaar af te wegen. Voor hypotheken zijn er vaak goede adviseurs and (online) hulpmiddelen om een goede geïnformeerde keuze te maken, voor consumenten leningen is dit veel minder. Gelukkig bieden de consumentenbond en het NIBUD wel goede informatie hierover.
De meest voorkomende vormen van consumptief krediet hebben we op een rij gezet:
- Rood staan op je bankrekening, dit is meestal erg duur omdat banken hier een hoge (en soms zelfs de hun toegestane maximale) rente voor vragen. Dus zelfs als het maar voor een korte periode is, kan dit toch aardig wat geld kosten. De maximale rente is op het moment 14% (rijksoverheid.nl – 2018).
- Een creditcard heeft een bestedingslimiet. Over het openstaande bedrag wordt rente en aflossing betaald. De aflossing is verschillend per bank: het totaal iedere maand of iedere maand een gedeelte. Het rentepercentage is meestal hoger dan bij een persoonlijke lening of doorlopend krediet.
- Een persoonlijke lening geeft duidelijkheid want zij heeft een vaste looptijd en rente.
- Bij een doorlopend krediet ligt de einddatum maar ook de rente niet vast. Er is een maximum kredietbedrag, maar afgeloste bedragen kunnen ook weer opgenomen worden.
- Veel mensen weten niet dat kopen op afbetaling ook een lening is. Omdat er een bedrag openstaat bij de webwinkel is dit ook een consumptief krediet dat afgelost wordt en waarover rente betaald wordt. Vaak is dit ook de maximaal toegestane rente, die op dit moment 14% is (2018).
Het Bureau Krediet Registratie (BKR) registreert alle leningen die afgesloten worden. Het is dus belangrijk om na te denken of een lening voor een telefoon wel nodig is, omdat dit effect kan hebben op bijvoorbeeld een hypotheek aanvraag.
Let op: Lenen kost altijd geld. Deze kosten zijn niet alleen de rente die je betaalt maar ook de kosten van het afsluiten van de lening en de jaarlijkse kosten terwijl de lening loopt. Verantwoord lenen begint bij het kiezen van een betrouwbare bank of financieringsmaatschappij, die zich te houden hebben aan de gedragscode en normen voor consumptief krediet zodat de lener voldoende geld overhoudt voor normaal levensonderhoud. Blijf dus weg bij flitskredieten en aanbieders die beweren dat lenen niet duur is.
